เพลงราชบุรีศรีปฐพินทร์-สุนทราภรณ์

แบ่งปัน

เพลงราชบุรีศรีปฐพินทร์

เนื้อร้อง : อาจารย์จินตนา กล้ายประยงค์
ทำนอง : เพลง "ราชบุรีที่รัก" ประพันธ์โดย คณะสุนทราภรณ์ ,ขับร้องโดย เพ็ญศรี พุ่มชูศรี

โอ้แดนสวยงาม รุ่งเรืองอร่ามเหมือนเมืองพรหม
ช่างงามสม นามเมืองราช เมืองแห่งคนดี
เย็นสายลมพลิ้วพราย ฉ่ำสบายชั่วตาปี
ทุกคนยิ้มด้วยไมตรี แสนสุขเปรมปรีด์จีรัง

สามัคคีเผ่าพงศ์พี่น้อง ริมสายแม่กลองเนืองนองสองฝั่ง
หลากหลายเชื้อสายหลามหลั่ง หลอมเป็นพลังชาวราชบุรี
"ไทยเดิม" อีก "เขมรลาวเดิม" "ลาวโซ่ง" มาเสริม ทั้ง "กะเหรี่ยง" "ลาวตี้"
"ไท-ยวน" “จีน" "มอญ" มากมี ชาวราชบุรีแสนสุขสำราญ

ธรรมชาติน่าชมชื่นชู "เขาบิน"น่าดู "เขางู" ตระหง่าน
"เขาวัง" "ตลาดน้ำ" ถ้ำ ธาร "ค้างคาวร้อยล้าน" เชิญท่านให้มา
ประเพณีและวัฒนธรรม ฝังจิตใจจำเลิศล้ำ
คุณค่าสุขใจในวิถีประชา สมงามสมสง่าชาวราชบุรี"

ความเป็นมาเมื่อวันที่ 24 ธันวาคม 2544 สำนักศิลปะและวัฒนธรรม สถาบันราชภัฎหมู่บ้านจอมบึง ได้รับมอบหมายจากจังหวัดราชบุรีให้จัดการแสดงนาฎศิลป์พื้นเมือง โดยให้ แนวคิดว่าประชาชนในจังหวัดราชบุรีประกอบไปด้วยคนที่มีเชื้อชาติต่างๆ กัน เช่น ลาวโซ่ง ไทยทรงดำ ไท - ยวน เป็นต้น เพื่อประกอบในพิธีรับธงการแข่งขันกีฬาแห่งชาติ ณ สนามกีฬาสมโภช ๗๐๐ ปี จังหวัดเชียงใหม่ ในวันที่ 24 ธันวาคม 2545 เนื่องจากจังหวัดราชบุรีได้รับคัดเลือกให้เป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันกีฬาแห่งชาติครั้ง ต่อไปในปี พ.ศ.2547

การแสดงที่สำนักศิลปวัฒนธรรมจัดขึ้นได้ตั้งชื่อว่า “ระบำราชบุรี ศรีปฐพินทร์” เป็นระบำที่ประดิษฐ์ขึ้นเพื่อการนี้เป็นโดยเฉพาะ การออกแบบท่ารำ ผ.ศ.อาภรณ์ สุนทรวาท ผู้ออกแบบ มีวัตถุประสงค์เพื่อที่จะแสดงศิลปวัฒนธรรมที่โดดเด่นของจังหวัดราชบุรี ต้องการให้ระบำแสดงเรื่องราวเกี่ยวกับเชื้อสายของคนราชบุรีที่มีหลากหลายถึง 8 เผ่า ตลอดจนการนำเสนอผลิตภัณฑ์ของจังหวัด เช่น โอ่งลายมังกร ผ้าทอของชาวไท – ยวน ตลอดจนแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของจังหวัดราชบุรี

ระบำชุดนี้มีรูปแบบเป็นการแสดงนาฎศิลป์พื้นเมือง ลักษณะของระบำจะให้ผู้แสดงส่วนหนึ่งแต่งกายประจำเชื้อสายของชนเผ่าทั้ง 8 เชื้อสาย คือ คนไทยภาคกลางพื้นถิ่น ชาวไทยจีน ชาวไท – ยวน ชาวไทยมอญ ชาวไทยกะเหรี่ยง ชาวไทยโซ่ง ชาวไทยลาวตี้ และชาวไทยเขมร ผู้แสดงอีกส่วนหนึ่งคือ ผู้แสดงจะแต่งชุดชาวราชบุรีเชื้อสายไท –ยวน ถือโอ่งลายมังกรขนาดเล็กสำหรับตั้งโชว์ออกมาร่ายรำ

นอกจากการออกแบบเครื่องแต่งกายที่ผู้ประดิษฐ์ระบำออกแบบแล้ว บทประพันธ์และทำนองเพลง ซึ่งเป็นส่วนที่จะแสดงความหมายของระบำนั้น เนื้อร้องและทำนองเพลง อาจารย์จินตนา กล้ายประยงค์ ท่านอนุเคราะห์ประพันธ์ให้ โดยอาจารย์ได้นำเนื้อร้องและทำนองส่วน ต้นเพลง (ร้องเกริ่น) มาจากเพลง “ราชบุรีที่รัก” ขับร้องโดย เพ็ญศรี พุ่มชูศรี ไม่ทราบนามผู้แต่ง ของวงดนตรีสุนทราภรณ์ ซึ่งเป็นเพลงเก่าแก่ของจังหวัด ต่อด้วยคำประพันธ์ที่มีเนื้อหาพรรณนาให้เห็นศิลปวัฒนธรรมและแหล่งท่องเที่ยวของจังหวัดราชบุรี โดยผู้ประพันธ์ได้ใช้ท่วงทำนองร้องส่งของเพลงปรบไก่ ที่เป็นเพลงพื้นบ้านของจังหวัดเช่นกัน และท้ายของระบำใช้เพลงกลองยาว เพื่อแสดงความหมายรื่นเริงและความยินยินดีที่ได้เป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันในครั้งต่อไป

การออกแบบท่ารำ ผ.ศ.อาภรณ์ สุนทรวาท ได้แบ่งลักษณะ การเสนอระบำไว้เป็น 2 ลักษณะ แต่ภาพการแสดงจะเป็นระบำชุดเดียวกัน

ในส่วนแรกเป็นท่ารำของชนเผ่าทั้ง 8 ชนเผ่า ที่สื่อความหมายตามเนื้อร้องประกอบกับการแปรแถวตามความหมายที่เนื้อร้องกล่าวถึงแหล่งท่องเที่ยวของจังหวัด

ส่วนที่สอง ผ.ศ.อาภรณ์ฯ ออกแบบให้ผู้แสดงที่แต่งกายชุดผ้าทอราชบุรี นำโอ่งลายมังกรออกมาร่ายรำเสนอไปพร้อมกับผู้แสดงชนเผ่าทั้ง 8 ชนเผ่า ในท่วงทำนองเพลงกลองยาวซึ่งให้อารมณ์สนุกสนานและเร้าใจ

อย่างไรก็ตาม ระบำชุด "ราชบุรีศรีปฐพินทร์" เป็นระบำที่สร้างขึ้นด้วยความภาคภูมิใจของสำนักศิลปวัฒนธรรม สถาบันราชภัฎหมู่บ้านจอมบึง ที่ได้รับโอกาสที่ดีเช่นนี้จากท่านผู้ว่าราชการจังหวัดราชบุรี ที่ไว้วางใจสถาบันราชภัฎหมู่บ้านจอมบึง และอธิการบดีมอบให้สำนักศิลปวัฒนธรรมรับผิดชอบ นับได้ว่าเป็นงานที่ต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์ผลงานศิลปะการแสดงขึ้นในรูปแบบการแสดงนาฎศิลป์ พื้นเมืองของจังหวัดราชบุรี

ผศ.อาภรณ์ฯ ถือว่างานศิลปะเช่นนี้เป็นประวัติให้กับการปฏิบัติงานด้าน ศิลปวัฒนธรรมของสถาบัน การดำเนินงานครั้งนี้สำนักศิลปวัฒนธรรมมีผู้ร่วมปฏิบัติงานกัน เป็นกลุ่ม ระบำ “ราชบุรีศรีปฐพินทร์” จึงสามารถแสดงได้งดงาม และสำเร็จได้ด้วยดี ระบำ ”ราชบุรีศรีปฐพินทร์”

ที่มาข้อมูลและภาพ :
สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฎหมู่บ้านจอมบึง. (2545). ระบำราชบุรีศรีปฐพินทร์. [Online]. Available :http://culture.mcru.ac.th/M_005.html. [2553.มิถุนายน 8].